અન્ય ઉપયોગી માહિતી

લોકો દ્વારા પુછાતા પ્રશ્નો અને તેના જવાબો.

પ્ર.૧ માહિતી (મેળવવાના) અધિકારી અધિનિયમ-ર૦૦પ કયારે અમલમાં આવે છે ?

જવાબ- ૧રમી ઓકટોબર, ર૦૦પ (૧પમી જૂન, ર૦૦પ ના રોજ તેના ધડતરથી ૧ર૦ માં દિવસે) અમલમાં આવે છે. કેટલીક જોગવાઈઓ જેવી કે, જાહેર સત્તાધિકારીઓની ફરજો (કલમ-૪), સરકારી માહિતી અધિકારીઓ અને મદદનીશ સરકારી માહિતી અધિકારીઓ (કલમ-પ(૧) અને પ(ર), કેન્દ્રીય માહિતી આયોગની રચના (કલમ-૧ર અને ૧૩), રાજય માહિતી આયોગની રચના (કલમ-૧પ અને ૧૬), ઈન્ટેલીજન્સ (ગુપ્તચર) અને સલામતી સંસ્થાઓને અધિનિયમ લાગુ ન પડવો (કલમ-ર૪) અને અધિનિયમની જોગવાઈઓનો અમલ કરવા નિયમો ધડવાની સત્તા (કલમ-ર૭ અને ર૮) તાત્કાલિક અસરથી અમલમાં આવે છે.

પ્ર.ર કોને આવરી લેવામાં આવેલ છે ?

જવાબ- અધિનિયમ જમ્મુ અને કાશ્મીર સિવાય સમગ્ર ભારતને લાગુ પડે છે.

પ્ર.૩ માહિતી એટલે શું ?

જવાબ- માહિતી એટલે દફતર, દસ્તાવેજો, યાદીઓ, ઈ-મેઈલ, મંતવ્યો, સલાહો, પ્રેસ રીલીઝ, પરિપત્રો, હુકમો, લોગબુકસ, કરાર, અહેવાલો, કાગળો, નમૂનાઓ, મોડેલ, કોઈપણ ઈલેકટ્રોનીક રૂપમાં ડેટા સામગ્રી અને અત્યારે અમલમાં હોય તેવા કોઈપણ કાયદા અન્વયે જાહેર સત્તાધિકારી દ્વારા મેળવવામાં આવનાર કોઈપણ ખાનગી સંસ્થાને લગતી માહિતી પરંતુ જેમાં ""ફાઈલોની નોંધ"" (કલમ-ર(છ)"" નો સમાવેશ થતો ન હોય.

પ્ર.૪ માહિતીનો અધિકારી એટલે શું ?

જવાબ- તેમાં નીચેનાનો સમાવેશ થાય છે.

• કાર્યો દસ્તાવેજો, દફતરોનું નિરીક્ષણ કરવું

• દસ્તાવેજો અથવા દફતરોની નોંધ કરવી, ઉતારા અથવા પ્રમાણિત નકલો

• સામગ્રીના પ્રમાણિત નમૂના લેવા

• પિ્રન્ટ આઉટ, ડીસ્કેટ, ફલોપી, ટેપ, વિડીયો કેસેટ અથવા કોઈપણ અન્ય ઈલેકટ્રોનીક રીપે અથવા પિ્રન્ટ આઉટથી માહિતી મેળવવી (કલમ-ર૮(ઠ)

પ્ર.પ જાહેર સત્તાધિકારીની ફરજો કઈ કઈ છે ?

જવાબ- તેમણે અધિનિયમના ધડતરના એકસો વીસ દિવસોમાં નીચેની વસ્તુઓ પ્રકાશિત કરવી.

• તેની સંસ્થા, કાર્યો અને ફરજોની વિગતો.

• તેના અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓની સત્તાઓ અને ફરજો.

• નિરીક્ષણ અને જવાબદારીની ચેનલ સહિતની તેના નિર્ણય લેવાની પ્રક્રિયામાં અનુસરવામાં આવતી કાર્યપઘ્ધતિ

• તેના કાર્યો કરવા માટે ધારાધોરણો

• તેના કર્મચારીઓ દ્વારા કાર્યો બજાવવા માટે વાપરવામાં આવતા નિયમો, વિનિયમો, સૂચનાઓ, નિયમસંગ્રહો અને દફતરો.

• તેના અથવા તેના તાબા હેઠળના દસ્તાવેજોની કક્ષાઓનું એક પત્રક

• નીતિના ધડતર અથવા તેના અમલને લગતી બાબતે જનતા અથવા તેના સભ્યોના પ્રતિનિધિત્વ સાથે સલાહ-પરામર્શની કોઈ ગોઠવણ હોય તો તેની વિગતો

• બોર્ડ, પરિષદો, સમિતિઓ અને અન્ય સંસ્થાઓનું પત્રક જેમાં તેને ધડનાર બે અથવા વધુ વ્યકિતઓ હોય. વધુમાં આ અંગેની સંસ્થાઓનું પત્રક જેમાં તેને ધડનાર બે અથવા વધુ વ્યકિતઓ હોય, વધુમાં આ અંગેની બેઠકો જનતા માટે ખુલ્લી છે અથવા આવી બેઠકોની કાર્યવાહી નોંધ જનતાને મળવાપાત્ર છે કે કેમ ?

• તેના અધિકારીઓ અને કર્મચારીઓની માહિતી પુસ્તિકા.

• તેના વિનિયમોમાં જોગવાઈ થયા મુજબ તેના દરેક અધિકારી અને કર્મચારીને આપવામાં આવતું માસિક મહેનતાણું તેમજ મહેનતાણાની પઘ્ધતિ.

• તેની દરેક એજન્સીને ફાળવેલ બજેટ, જેમા તમામ આયોજનની વિગતો, સૂચિત ખર્ચ અને કરવામાં આવેલ વહેંચણી પરના અહેવાલોનો સમાવેશ થશે.

• સહાયકી કાર્યક્રમોના અમલની પઘ્ધતિ જેમાં ફાળવેલ રકમો અને આવા કાર્યક્રમોની વિગતો અને તેના લાભાર્થીઓનો સમાવેશ થાય છે.

• તેના દ્વારા અપાતી રાહતો, પરવાના અથવા માન્યતા મેળવનારની વિગતો.

• તેની પાસે ઉપલબ્ધ કે ધારણ કરેલી અને વીજાણું રૂપમાં સાચવેલી માહિતીની વિગતો.

• માહિતી મેળવવા માટે નાગરિકોને ઉપલબ્ધ સવલતોની વિગતો જેમાં જાહેર વપરાશ માટે કોઈ પુસ્તકાલય અથવા વાંચનખંડ રાખવામાં આવેલ હોય તો તેના કામકાજના કલાકોનો સમાવેશ થાય છે.

• જાહેર માહિતી અધિકારીઓ (કલમ-૪(૧)(ખ) ના નામ, હોદા અને અન્ય વિગતો.

પ્ર.૬ શું જાહેર ન કરવું ?

જવાબ- નીચેની બાબતોને જાહેર કરવામાંથી મુકિત આપવામાં આવે છે. (કલમ-૮)

• એવી માહિતી કે જે જાહેર કરવાથી ભારતના સાર્વભૌમત્વ અને અખંડિતતા, રાજયની સલામતી, વ્યુહાત્મક વૈજ્ઞાનિક કે આર્થિક હિતો, વિદેશી રાજયો સાથેના સંબંધોને પ્રતિકૂળ અસર પહોંચતી હોય અથવા તો તે ગુનાખોરીને ઉત્તેજન આપતી હોય.

• એવી માહિતી કે જેને કાયદાની કોઈપણ અદાલતે કે ન્યાયપંચે પ્રસિઘ્ધ કરવાની સ્પષ્ટપણે મનાઈ ફરમાવી હોય અથવા તો જે માહિતી જાહેર કરવાથી અદાલતની અવજ્ઞા થતી હોય.

• અવે માહિતી કે જે જાહેર કરવાથી સંસદ કે રાજય વિધાનસભાના વિશેષાધિકારનો ભંગ થતો હોય.

• વાણિજિયક ગોપનીયતા, વેપાર રહસ્યો અથવા બૌઘ્ધિક સંપતિ સહિતની માહિતી કે જે જાહરે કરવાથી ત્રીજા પક્ષકારની સ્પર્ધાત્મક સ્થિતિને નુકશાન થાય. જો કે સક્ષમ સત્તા અધિકારીને એવી ખાતરી થાય કે આવી માહિતી જાહેર ન કરવી એ વિશાળ જનહિતના સમર્થનમાં છે.

• વ્યકિતને તેના વિશ્વાસ-આધારિત સંબંધને કારણે મળેલ માહિતી જો કે, સક્ષમ અધિકારીએ એવી ખાતરી થાય કે આવી માહિતી જાહેર ન કરવી એ વિશાળ જનહિતના સમર્થનમાં છે.

માહિતી મેળવવા અંગે.

• અરજીજીપત્રક (સંદર્ભ માટે ભરેલા અરજીજી પત્રકની નકલ)

• ફી

• માહિતી મેળવવા માટેની અરજીજી કઈ રીતે કરવી કેટલીક ટિપ્પણી

• માહિતી આપવાનો ઈન્કાર કરવામાં આવે તેવા વખતે નાગરિકના અધિકારી અને અપીલ કરવાની કાર્યવાહી.